Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 99.675 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Македонска граматика — дел од науката за македонскиот јазик, позната како македонистика, која ги изучува формите и значењата на граматичките елементи во системот.
Македонската граматика се занимава со опишување, изучување и класификација на сложениот систем составен од именки, глаголи, придавки, предлози, прилози, заменки, извици, честички, модални зборови и броеви. Паралелно со тоа, оваа јазична дисциплина се дели на неколку големи гранки, во зависност од темата која се изучува, па така има правопис и правоговор, морфологија, синтакса, фонетика и фонологија, лексикологија, лексикографија, стилистика, дијалектологија и ономастика.

Граматиката на македонскиот јазик и неговите говори била изучувана подолг период во минатото. Како прва печатена граматика на македонскиот јазик се јавува „Слогница речовска“, издадена во 1880 година во Софија од македонскиот преродбеник и револуционер Ѓорѓија Пулевски. „Слогница речовска“ е еден од првите обиди за опис на современата македонска граматика, која требало да излезе во неколку делови и била наменета за општо изучување на јазикот. Покрај „Слогница речовска“, важно е да се наведе и првата печатена македонска граматика во слободна Македонија, односно граматиката на Круме Кепески издадена во 1945 година веднаш по стандардизирањето на јазикот. Меѓу овие две граматики се јавуваат и други значајни обиди за печатење на македонската граматика, кои се фокусирале на класификацијата и опишувањето граматика за општото изучување на јазикот. Денес постојат поголем број печатени македонски граматики, печатени на македонски или на некој од светските или европските јазици. (Дознај повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика и снимка на денот
Прибрежни локви во Фронтињан, јужна Франција.	Конгоанска народна песна на јазикот лингала. Снимка од Париската колонијална изложба, 1931 г.
други избрани слики	други избрани снимки

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Населени места во областа Гора (со темносиво)

... дека Јеловјане и Урвич во Горни Полог (Тетовско) се горански села, иако не се во областа Гора?

... дека римскиот пат Вија Егнација е наречен по нејзиниот градител — Гнеј Егнациј, проконзул на Македонија?

... дека историско-географската област Чеч се протега во Пиринска и Егејска Македонија, но дел од нејзиното население живее во Одринско, европска Турција?

... дека првото сметачко глувче е направено во 1964 г. како изум на американскиот инженер Даглас Енгелбарт?

... дека Русумскиот мост на реката Кагера го прешле дури 250 000 лица во рок од 24 часа, бегајќи во Танзанија од геноцидот во Руанда?

... дека целата Британска Индоокеанска Територија (аргипелагот Чагос) воопшто нема постојано население?

... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?

... дека Општина Долнени има дури 184 познати археолошки наоѓалишта?

... дека споменикот „Валхала“ кај Регенсбург е здание во облик на антички храм кое ги чествува великаните од историјата на германските народи?

... дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?

... дека Бања Банско е изградена од римскиот цар Каракала во III век?

... дека музејот Уфици во Фиренца еден од најстарите и најпосетуваните во светот?

... дека македонскиот народ во минатото галаксијата Андромеда ја нарекувал Гумно?

... дека Малдивите имаат просечна надморска висина од само 80 см?

... дека на Кавказот има дури три непризнаени држави — Апхазија, Јужна Осетија и Нагорно-Карабах (Арцах)?

... дека рускиот космонаут Алексеј Леонов е првиот човек во историјата кој излегол во отворена вселена?

... дека вредностите на водородниот показател (pH) за киселост или базност се логаритамски?

... дека мексиканскиот цар Максимилијан I бил помлад брат на австрискиот цар Франц Јозеф I?

... дека првите градови настанале во Сумерија во IV милениум п.н.е.?

... дека Средноатлантскиот Гребен е дел од подводен верижен систем кој се протега 40.000 км низ целиот свет?

... дека англискиот збор Thursday (четврток) доаѓа од старонордискиот Þorsdagr, што значи „Ден на богот Тор“.

... дека сè до 2015 г. во Западните Фјордови на Исланд важел закон дека секој Баскиец виден на таа територија треба да се убие на лице место?

... дека меѓународниот стандарден книжен број (ISBN) е воведен во 1970 година?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 3 април 2019 г.

Настани:

1043	Едвард Исповедникот е крунисан за крал на Англија.
1789	Прославениот војсководец Џорџ Вашингтон положи заклетва и така стана прв претседател на САД, новата држава на северноамериканскиот континент.
1917	Владимир Илич Ленин се вратил во Русија од прогонство и застанал на чело на Руската револуција од 1917. Пред болшевичките водачи го претставил својот реферат „За задачите на пролетаријатот во сегашната револуција“ познат и како „Априлски тези“.
1945	Во Скопје, со изведувањето на претставата „Платон Кречет“ од советскиот драматург Александар Корнејчук, во режија на Димитар Ќостаров, а во превод на Блаже Конески, почна континуирано да работи Македонскиот народен театар.
1948	Претседателот на САД Хари Труман го потпишал Маршаловиот план со кој ја овластил помошта на САД од 5 милијарди долари за обновата на 16 европски земји по Втората светска војна.
1973	Во Њујорк, САД е воспоставен првиот телефонски повик од мобилен телефон.
1986	IBM го претставил новиот производ PC Convertible, првиот преносен сметач со димензии слични на денешните.
2008	И покрај решеноста на останатите 25 членки, Грција го спречи приклучувањето на Македонија кон НАТО, оправдувајќи го овој потег со потребата за подобрување на соседските односи со решавање на спорот со името на Македонија.

Родени:

1461	Ана де Божу — француска принцеза, ќерка на Луј XI.
1783	Вашингтон Ирвинг — американски писател, есеист, историчар и дипломат († 1859).
1922	Дорис Деј — американска филмска глумица и пејачка.
1924	Марлон Брандо — американски филмски глумец († 2004).
1930	Хелмут Кол — канцелар на Германија.
1932	Јован Ивањин — македонски поет и романописец.
1942	Адемир да Гуја — бразилски фудбалер.
1943	Зоран Ковачевски — македонски писател.
1958	Алек Болдвин — американски глумец.
1961	Еди Марфи - американски глумец и комичар.
1978	Томи Хас - германски тенисер.
1984	Макси Лопез — аргентински фудбалер.
1985	Леона Луис — британска поп-пејачка.
1995	Адријан Рабио — француски фудбалер.

Починале:

1171	Филип од Наблус — седмиот Голем мајстор на витешкиот ред Темплари.
1287	Хонориј IV — римски папа.
1862	Џејмс Кларк Рос — британски поморски истражувач.
1882	Џеси Џејмс — американски разбојник (р. 1847).
1897	Јоханес Брамс — германски композитор, пијанист и диригент.
1990	Сара Вон — американска џез пејачка (р. 1924).
1950	Курт Веил — германско-американски композитор.
1897	Греам Грин — англиски писател (р. 1904).
1915	Надежда Петровиќ — српска сликарка.
2015	Боб Барнс — американски рок-музичар, член на групата „Линард скинард“ (Lynard Skynard).
2016	Чезаре Малдини — италијански фудбалер и тренер.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс ·
помош ·
кратко упатство ·
превод на статија ·
вашата прва статија ·
селска чешма ·
викисредби ·
начела и напатствија ·
категориски индекс ·
избрана содржина ·
добри статии ·
нови статии ·
потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.

Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.

На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич