หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์
เกิด	18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 กรุงเทพมหานคร
เสียชีวิต	8 กันยายน พ.ศ. 2518 (77 ปี)
สัญชาติ	ไทย
อาชีพ	ประธานองคมนตรี ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย
คู่สมรส	ท่านผู้หญิงประยงค์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา[1]
บุตร	คุณวรุณยุพา สนิทวงศ์ ณ อยุธยา นายพิสิษฐ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา นายมนูเสรี สนิทวงศ์ ณ อยุธยา นายเกษม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
บิดามารดา	เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์) ท่านผู้หญิงวงศานุประพัทธ์ (ตาด สิงหเสนี)

หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ (18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 - 8 กันยายน พ.ศ. 2518) ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์^[2] อดีตผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย^[3] อดีตประธานองคมนตรี^[4] อดีตข้าราชการ อธิบดีกรมที่ดิน/กรมทรัพยากรธรณี ^[5][6] และรัฐมนตรีกระทรวงเกษตราธิการ กระทรวงพาณิชย์^[7] กระทรวงเศรษฐการ ผู้วางรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม การกสิกรรม และกิจการสหกรณ์ของไทย ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ เป็น หลวงเดชสหกรณ์

ในเวลาต่อมาเมื่อรัฐบาลจะยกเลิกบรรดาศักดิ์ไทย หลวงเดชสหกรณ์ในฐานะรัฐมนตรีพร้อมด้วยคณะรัฐมนตรีชุดที่ 9 จึงลาออกจากบรรดาศักดิ์ โดยกลับไปใช้ชื่อเดิม เมื่อ พ.ศ. 2484^[8]

หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ จบการศึกษาปริญญาเอกจาก มหาวิทยาลัยกรุงแบร์น ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในสาขาเศรษฐศาสตร์^[9]

ชาติวงศ์ตระกูล

หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ (หลวงเดชสหกรณ์) เป็นบุตรชายคนที่ 3 ของพลเอก เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์) กับท่านผู้หญิงวงษานุประพัทธ์ (ตาด สิงหเสนี) ในสายเจ้าพระยามุขมนตรี (เกด สิงหเสนี) เกิดที่วังพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ ตำบลป้อมปราบศัตรูพ่าย อำเภอป้อมปราบศัตรูพ่าย จังหวัดพระนคร เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 ขณะที่ท่านบิดามียศและบรรดาศักดิ์เป็นพันตรี หม่อมชาติเดชอุบล (หม่อมราชินิกุล) มีพี่น้องทั้งหมด คือ

1. หม่อมหลวงชื่น สนิทวงศ์


2. หลวงจรูญสนิทวงศ์ (หม่อมหลวงจรูญ สนิทวงศ์)


3. หลวงจรัญสนิทวงศ์ (หม่อมหลวงจรัญ สนิทวงศ์)


4. หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ (หลวงเดชสหกรณ์)


5. หมอมหลวงอุดม สนิทวงศ์


6. หม่อมหลวงแส กฤดากร


7. หม่อมหลวงสงบ สนิทวงศ์


8. หม่อมหลวงเกษตร สนิทวงศ์


9. หม่อมหลวงบัว กิติยากร


10. พลโท หม่อมหลวงจินดา สนิทวงศ์


11. หม่อมหลวงทัยเกษม สนิทวงศ์


12. หม่อมหลวงมณีรัตน์ บุนนาค (ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค)


13. หม่อมหลวงกมล สนิทวงศ์


14. หม่อมหลวงสารภี มิ่งเมือง (ท่านผู้หญิงสารภี มิ่งเมือง)

การศึกษา

ในประเทศ

หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ ได้เข้าศึกษาชั้นต้นที่โรงเรียนบ้านคุณหญิงหงษ์ ภริยาพลตรี พระยาสิงหเสนีศรีสยามเมนทร์สวามิภักดิ์ ผู้มีศักดิ์เป็นป้า ใน พ.ศ. 2449 ได้เข้าเรียนที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ เป็นเวลา 5 ปี สอบไล่ได้ชั้น 2 ต่อมาเมื่อทางราชการได้ย้ายโรงเรียนราชวิทยาลัยจากโรงเลี้ยงเด็กไปเปิดใหม่เป็นโรงเรียนกินนอนโดยเฉพาะ (แบบ Public School ของอังกฤษ) สังกัดกระทรวงยุติธรรม ที่ตำบลบางขวาง จังหวัดนนทบุรี เมื่อ พ.ศ. 2454 ท่านบิดาจึงให้หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ พร้อมกับพี่และน้องชายอีก 3 คน เข้าเรียนโรงเรียนนี้ตั้งแต่เริ่มแรกจนสอบไล่ได้ชั้น 6

ต่างประเทศ

ใน พ.ศ. 2457 หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ ได้รับพระมหากรุณาธิคุณในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 โปรดเกล้าฯ ให้ออกไปศึกษาวิชา ณ ประเทศเยอรมนีด้วยทุนของรัฐบาลพร้อมกับหม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์ ได้ออกเดินทางจากประเทศสยาม เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2457 เพื่อให้ได้รับการฝึกอบรมให้คุ้นเคยกับขนบธรรมเนียมชีวิตในครอบครัวของชาวเยอรมัน และเรียนภาษาเยอรมันและฝรั่งเศสเป็นการเตรียมตัวเข้าโรงเรียนมัธยมของรัฐบาลประเภท Oberrealschule ในชั้น 4 (มีทั้งหมด 4 ชั้น) ในทันปีการศึกษา 2458 สถานทูตไทยที่กรุงเบอร์ลินจึงได้จัดให้อยู่กับครอบครัวของ Prof. A. Schaeffer ที่เมือง Halberstadt ในแคว้น Saxony ในครอบครัวและโรงเรียนมัธยมของรัฐบาลนี้ ได้มีคนไทยคือ นายจรัญ บุนนาค และนายประจวบ บุนนาค บุตรพระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) อาศัยและเรียนอยู่ก่อนแล้ว

เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 1 ได้อุบัติขึ้นเมื่อวันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2457 และประเทศสยามยังมิได้ประกาศสงครามกับประเทศเยอรมนีนั้น การศึกษาของหม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ มิได้รับความกระทบกระเทือนแต่ประการใด ได้เข้าเรียนในชั้น 4 ของโรงเรียนมัธยมใน พ.ศ. 2458 ตามที่กำหนดไว้เดิม และได้เรียนจบชั้น 6 เมื่อ พ.ศ. 2460 แต่เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2460 ประเทศสยามได้ประกาศสงครามกับประเทศเยอรมนี และประเทศออสเตรีย - ฮังการี โดยเข้าเป็นฝ่ายสัมพันธมิตร รัฐบาลเยอรมันจึงได้จับกุมนักเรียนไทยที่กำลังศึกษาอยู่ในประเทศเยอรมนีทั้งหมดรวม 9 คน (ยกเว้น นายปุ่น ชูเทศะ ซึ่งยังเป็นเด็กมีอายุเพียง 12 หรือ 13 ปี) ไว้เป็นเชลยและเป็นตัวประกัน สำหรับชาวเยอรมันทั้งหมดที่อยู่ในประเทศสยามและถูกทางรัฐบาลจับกุมคุมขังไว้ ณ ค่ายกักกันในวันที่ประเทศสยามประกาศสงคราม หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ ถูกจับกุมที่กรุงเบอร์ลินเมื่อต้นเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2460 พร้อมกับนักเรียนไทยอีก 4 คน คือ นายเติม บุนนาค, นายตั้ว ลพานุกรม, นายประจวบ บุนนาค และหม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์ และทางราชการทหารได้นำตัวไปฝากขังไว้ในคุกแห่งหนึ่งของกรุงเบอร์ลินเป็นเวลา 15 วัน แล้วจึงย้ายไปคุมขังไว้ที่ค่ายกักกันนายทหารกองหนุน ชื่อ Celle-Schloss ที่เมือง Celle ใกล้เมือง Hannover ตั้งแต่กลางเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2460 จนถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2461 เมื่อได้ย้ายมาอยู่ค่ายนี้ไม่ต้องทำงานแต่ประการใด และเมื่อได้ทราบว่าคนไทย 3 คน คือ หม่อมหลวงไพจิตร สุทัศน์, นายกระจ่าง บุนนาค และนายจรัญ บุนนาค ซึ่งถูกคุมขังอยู่ที่เมือง Holzminden ต้องทำงานหนักตลอดวัน จึงได้ร้องขอให้ย้ายมาขังรวมกันที่ Celle-Schloss และก็ได้รับความสำเร็จตามที่ร้องขอนั้น

ต่อมาเมื่อเกิดปฏิวัติขึ้นประเทศเยอรมนี ต้นเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2461 บรรดาเชลยศึกในค่ายกักกันต่าง ๆ ได้ถูกปลดปล่อยให้กลับบ้านเมืองของตนได้ คณะนักเรียนไทยซึ่งยังมีเหลืออยู่เพียง 7 คน เพราะนายจรัญ บุนนาค ได้ป่วยเป็นวัณโรค และเสียชีวิตระหว่างถูกคุมขัง ต่อมาได้มีนายปุ่น ชูเทศะ ได้เข้ามาสมทบอีกจึงมีเป็น 8 คน ได้เดินทางโดยรถไฟผ่านประเทศเบลเยี่ยมไปกรุงปารีสเพื่อรายงานตัวต่อท่านอัครราชทูตไทย

เมื่อเสร็จสงครามโลกแล้ว นักเรียนไทยคนอื่น ๆ ได้เดินทางกลับมาเยี่ยมบ้านพร้อมกับกองทหารอาสา แต่หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ นั้น ท่านบิดาเห็นว่าได้เสียเวลามาแล้วถึง 3 ปี ไม่ควรเดินทางกลับไปเยี่ยมบ้านพร้อมกับกองทหารอาสาสงคราม หากแต่ควรรีบศึกษาต่อโดยไม่ชักช้า ทางราชการจึงจัดให้เรียนวิชาสามัญ (ต่อจากโรงเรียนในประเทศเยอรมนี) ที่กรุงแบร์น ประเทศสวิตเซอรแลนด์ เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2462 โดยให้อยู่ในความปกครองดูแลของท่านอัครราชทูตไทย ประจำกรุงปารีส พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร เมื่อได้ใช้เวลาเตรียมตัวประมาณ 18 เดือนแล้ว หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ ได้เข้าสอบไล่เข้ามหาวิทยาลัย cantonal matriculation ได้ ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2463 ต่อจากนั้นก็ได้เข้าศึกษา ณ มหาวิทยาลัยกรุงแบร์น ในวิชาเศรษฐศาสตร์จนจบชั้นดุษฎีบัณฑิต (Doktor rerum politicarum) ชั้นเกียรตินิยม (cum laude) ใน พ.ศ. 2468 หลังจากนั้นได้เดินทางไปประเทศอังกฤษ เพื่อเรียนภาษาและศึกษาค้นคว้าประวัติเศรษฐศาสตร์และการค้าระหว่างประเทศไทยกับสหราชอาณาจักรอีกประมาณ 6 เดือน แล้วจึงลงเรือเดินทางกลับประเทศไทย เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2469 ถึงประเทศไทยเมื่อวันที่ 27 มกราคม ศกเดียวกัน และได้รายงานตัวที่กระทรวงพาณิชย์ในวันรุ่งขึ้น

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ในประเทศ

• 
  5 พฤษภาคม พ.ศ. 2500 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.)


• 
  5 ธันวาคม พ.ศ. 2497 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นมหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)


• 
  5 ธันวาคม พ.ศ. 2494 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นมหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)


• 
  19 กันยายน พ.ศ. 2486 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)


• 
  19 กันยายน พ.ศ. 2484 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)


• 
  26 เมษายน พ.ศ. 2493 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.)


• 
  19 กันยายน พ.ศ. 2482 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)


• 
  8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2474 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นเบญจมาภรณ์ช้างเผือก (บ.ช.)


• 
  21 กันยายน พ.ศ. 2462 - เหรียญงานพระราชสงครามทวีปยุโรป
  


• 
  21 กันยายน พ.ศ. 2462 - เหรียญทองช้างเผือก
  


• 
  21 มิถุนายน พ.ศ. 2484 - เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน^[10]


• 
  16 กรกฎาคม พ.ศ. 2496 - เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1^[11]


• 
  พ.ศ. 2464 - เหรียญชัย
  


• 
  พ.ศ. 2500 - เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้น 1

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

• 
  15 มิถุนายน พ.ศ. 2501 - Grand Croix de 1' Ordre du Dannebrog ราชอาณาจักรเดนมาร์ก


• 
  10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2505 - Großes Verdienstkreuz mit Stern und Schulterband สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี


• 
  22 ตุลาคม พ.ศ. 2507 - Großes Goldenes Ehrenzeichen am Bande für Verdienste um die Republik Österreich: Hüftdekoration mit Bruststern, entspricht einem Großkreuz 1. Klasse สาธารณรัฐออสเตรีย

อ้างอิง

ด ค ก ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิวัฒนไชย • เสริม วินิจฉัยกุล • เล้ง ศรีสมวงศ์ • หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ • เกษม ศรีพยัคฆ์ • โชติ คุณะเกษม • ป๋วย อึ๊งภากรณ์ • พิสุทธิ์ นิมมานเหมินท์ • เสนาะ อูนากูล • นุกูล ประจวบเหมาะ • กำจร สถิรกุล • ชวลิต ธนะชานันท์ • วิจิตร สุพินิจ • เริงชัย มะระกานนท์ • ชัยวัฒน์ วิบูลย์สวัสดิ์ • หม่อมราชวงศ์จัตุมงคล โสณกุล • หม่อมราชวงศ์ปรีดิยาธร เทวกุล • ธาริษา วัฒนเกส • ประสาร ไตรรัตน์วรกุล • วิรไท สันติประภพ

ด ค ก เสนาบดีกระทรวงเกษตรพาณิชยการ กระทรวงเศรษฐการ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ของไทย   กระทรวงเกษตรพาณิชยการ (2475 - 2476) พระยาวงษานุประพัทธ (หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์)   กระทรวงเศรษฐการ (2476 - 2484) พระยาโกมารกุลมนตรี (ชื่น โกมารกุล ณ นคร) • พระสารสาสน์พลขันธ์ (ลอง สุนทานนท์) • พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน) • พระบริภัณฑ์ยุทธกิจ (เภา เพียรเลิศ) (รัฐมนตรีช่วย) หลวงชำนาญยุทธศิลป์ • หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์)   กระทรวงเศรษฐกิจ (2484 - 2485) เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ • สินธุ์ กมลนาวิน • หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) (รัฐมนตรีช่วย) หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) • หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์   กระทรวงพาณิชย์ (2485 - 2495) หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) • ควง อภัยวงศ์ • หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ • หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) • หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์ • มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ • หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์ • วิลาศ โอสถานนท์ • เดือน บุนนาค • พระยามไหสวรรย์ (กวย สมบัติศิริ) • หลวงวิจิตรวาทการ (รัฐมนตรีช่วย) หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ • กอ มไหสวรรย์ สมบัติศิริ • เดือน บุนนาค • จำลอง ดาวเรือง • หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช • เทพ โชตินุชิต • ศิริ สิริโยธิน   กระทรวงเศรษฐการ (2495 - 2514) นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) • แปลก พิบูลสงคราม • ศิริ สิริโยธิน • เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ • สุกิจ นิมมานเหมินท์ • สุนทร หงส์ลดารมภ์ • เกษม ศรีพยัคฆ์ • พจน์ สารสิน • บุญชนะ อัตถากร (รัฐมนตรีช่วย) ศิริ สิริโยธิน • สุรพงษ์ ตรีรัตน์ • จิตติ นาวีเสถียร • เนตร เขมะโยธิน • พิชัย กุลละวณิชย์ • ประสิทธิ์ กาญจนวัฒน์   กระทรวงพาณิชย์ (2515 - ปัจจุบัน) ประสิทธิ์ กาญจนวัฒน์ • ชาญชัย ลี้ถาวร • วิจารณ์ นิวาตวงศ์ • ดำรง ลัทธพิพัฒน์ • ทองหยด จิตตวีระ • สุธี นาทวรทัต • นาม พูนวัตถุ • อบ วสุรัตน์ • ตามใจ ขำภโต • ปุณมี ปุณศรี • ชวน หลีกภัย • โกศล ไกรฤกษ์ • สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ • มนตรี พงษ์พานิช • สุบิน ปิ่นขยัน • อมเรศ ศิลาอ่อน • อนุวรรตน์ วัฒนพงศ์ศิริ • อุทัย พิมพ์ใจชน • ชูชีพ หาญสวัสดิ์ • ณรงค์ชัย อัครเศรณี • สม จาตุศรีพิทักษ์ • ศุภชัย พานิชภักดิ์ • อดิศัย โพธารามิก • วัฒนา เมืองสุข • ทนง พิทยะ • สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ • เกริกไกร จีระแพทย์ • มิ่งขวัญ แสงสุวรรณ • ไชยา สะสมทรัพย์ • พรทิวา นาคาศัย • กิตติรัตน์ ณ ระนอง • บุญทรง เตริยาภิรมย์ • นิวัฒน์ธำรง บุญทรงไพศาล • ฉัตรชัย สาริกัลยะ • อภิรดี ตันตราภรณ์ • สนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ (รัฐมนตรีช่วย) โอสถ โกศิน • จรูญ ศรีบุญเรือง • ประสงค์ สุขุม • ประเทือง คำประกอบ • ไชยศิริ เรืองกาญจนเศรษฐ์ • ธเนตร เอียสกุล • คล้าย ละอองมณี • ปรก อัมระนันทน์ • จุมพล ธรรมจารีย์ • วิสิษฐ์ ตันสัจจา • ไพโรจน์ ไชยพร • ประกายพฤกษ์ ศรุตานนท์ • ทวี ไกรคุปต์ • ประพาส ลิมปะพันธุ์ • ประยูร จินดาศิลป์ • อำนวย ยศสุข • ประจวบ ไชยสาส์น • ชูชีพ หาญสวัสดิ์ • ภิญญา ช่วยปลอด • เจี่ย ก๊กผล • จำนงค์ โพธิสาโร • หม่อมราชวงศ์ปรีดิยาธร เทวกุล • สัมพันธ์ เลิศนุวัฒน์ • พวงเล็ก บุญเชียง • ไชยยศ สะสมทรัพย์ • จุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ • ไพฑูรย์ แก้วทอง • เฉลิมพล สนิทวงศ์ชัย • ฉัตรชัย เอียสกุล • กอร์ปศักดิ์ สภาวสุ • ไพโรจน์ สุวรรณฉวี • มนตรี ด่านไพบูลย์ • สุคนธ์ กาญจนาลัย • สมพร อัศวเหม • วิชัย ชัยจิตวณิชกุล • พจน์ วิเทตยนตรกิจ • ไพฑูรย์ แก้วทอง • โพธิพงษ์ ล่ำซำ • ประวิช รัตนเพียร • กรพจน์ อัศวินวิจิตร • รักษ์ ตันติสุนทร • สุวรรณ วลัยเสถียร • เนวิน ชิดชอบ • วัฒนา เมืองสุข • พงษ์ศักดิ์ รักตพงศ์ไพศาล • อนุทิน ชาญวีรกูล • สุริยา ลาภวิสุทธิสิน • ปรีชา เลาหพงศ์ชนะ • อรนุช โอสถานนท์ • วิรุฬ เตชะไพบูลย์ • บรรยิน ตั้งภากรณ์ • พิเชษฐ์ ตันเจริญ • สงคราม กิจเลิศไพโรจน์ • อลงกรณ์ พลบุตร • ภูมิ สาระผล • ศิริวัฒน์ ขจรประศาสน์ • ณัฐวุฒิ ใสยเกื้อ • ยรรยง พวงราช • อภิรดี ตันตราภรณ์ • สุวิทย์ เมษินทรีย์ • สนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ • ชุติมา บุณยประภัศร

ด ค ก เสนาบดีกระทรวงเกษตรพาณิชยการ กระทรวงเกษตราธิการ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์   เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการ (2435 - 2474) เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ • เจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจิม แสง-ชูโต) • เจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (หม่อมราชวงศ์หลาน กุญชร) • เจ้าพระยาพลเทพ (พุ่ม ศรีไชยยันต์) • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ • เจ้าพระยาพลเทพ (เฉลิม โกมารกุล ณ นคร) • เจ้าพระยาพิชัยญาติ (ดั่น บุนนาค)   กระทรวงเกษตรพาณิชยการ (2475 - 2476) พระยาวงษานุประพัทธ   กระทรวงเศรษฐการ (2476 - 2478) พระยาโกมารกุลมนตรี (ชื่น โกมารกุล ณ นคร) • พระสารสาสน์พลขันธ์ (ลอง สุนทานนท์) • พระยาศรยุทธเสนี (กระแส ประวาหะนาวิน) • พระบริภัณฑ์ยุทธกิจ (เภา เพียรเลิศ)   กระทรวงเกษตราธิการ (2478 - 2495) พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์) • พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ) • พระยาพหลพลพยุหเสนา • พระเวชยันต์รังสฤษฎ์ • หลวงเดชสหกรณ์ • สินธุ์ กมลนาวิน • ทวี บุณยเกตุ • พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ (สิทธิ จุณณานนท์) • พระยาอัชราชทรงสิริ (แม้น อรุณลักษณ์) • จรูญ สืบแสง • ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม • ควง อภัยวงศ์ • หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร • พระยาพนานุจร (เปล่ง สาครบุตร) • พระช่วงเกษตรศิลปการ (ช่วง โลจายะ) • เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ • หลวงยุทธศาสตร์โกศล (ประยูร ยุทธศาสตร์โกศล) (รัฐมนตรีช่วย) หลวงศุภชลาศัย • หลวงเดชสหกรณ์ • อุทัย แสงมณี • เยื้อน พาณิชวิทย์ • น้อม เกตุนุติ • ฟื้น สุพรรณสาร • เสรี อิศรางกูร ณ อยุธยา • ละม้าย อุทยานานนท์   กระทรวงสหกรณ์ (2495 - 2506) หลวงยุทธศาสตร์โกศล (ประยูร ยุทธศาสตร์โกศล) • ศิริ สิริโยธิน • แปลก พิบูลสงคราม • วิบูลย์ ธรรมบุตร • พระประกาศสหกรณ์ (สดับ วีรเธียร) (รัฐมนตรีช่วย) ละม้าย อุทยานานนท์ • ศิริ สิริโยธิน • เดช เดชประดิยุทธ • ถนอม กิตติขจร • ยศ อินทรโกมาลย์สุต • ชลอ จารุกลัส • อารีย์ ตันติเวชกุล • ประสิทธิ์ กาญจนวัฒน์   กระทรวงเกษตร (2495 - 2514) หลวงสุนาวินวิวัฒน์ (พิศาล สุนาวินวิวัฒน์) • ผิน ชุณหะวัณ • วิบูลย์ ธรรมบุตร • สวัสดิ์ มหาผล • สุรจิตร จารุเศรณี • พระประกาศสหกรณ์ (สดับ วีรเธียร) • หม่อมราชวงศ์จักรทอง ทองใหญ่ (รัฐมนตรีช่วย) ละม้าย อุทยานานนท์ • เฉลิมเกียรติ วัฒนางกูร • กฤช ปุณณกันต์ • ชื่น ระวิวรรณ • จิตติ นาวีเสถียร • มนูญ บริสุทธิ์   กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (2515 - ปัจจุบัน) ทวี จุลละทรัพย์ • พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ • สวัสดิ์ คำประกอบ • ทวิช กลิ่นประทุม • ประมาณ อดิเรกสาร • อินทรีย์ จันทรสถิตย์ • ปรีดา กรรณสูต • เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ • บรรหาร ศิลปอาชา • อาณัติ อาภาภิรม • ชวน หลีกภัย • ณรงค์ วงศ์วรรณ • หาญ ลีนานนท์ • สนั่น ขจรประศาสน์ • พินิจ จันทรสุรินทร์ • โฆสิต ปั้นเปี่ยมรัษฎ์ • นิพนธ์ พร้อมพันธุ์ • ประจวบ ไชยสาส์น • มนตรี พงษ์พานิช • สุวิทย์ คุณกิตติ • ชูชีพ หาญสวัสดิ์ • ปองพล อดิเรกสาร • ประภัตร โพธสุธน • สรอรรถ กลิ่นประทุม • สมศักดิ์ เทพสุทิน • วันมูหะมัดนอร์ มะทา • สุดารัตน์ เกยุราพันธุ์ • ธีระ สูตะบุตร • สมศักดิ์ ปริศนานันทกุล • ธีระ วงศ์สมุทร • ยุคล ลิ้มแหลมทอง • ปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา • ฉัตรชัย สาริกัลยะ • กฤษฎา บุญราช (รัฐมนตรีช่วย) พิชัย กุลละวณิชย์ • แสวง กุลทองคำ • เถลิง ธำรงนาวาสวัสดิ์ • พันธุ์เลิศ บูรณศิลปิน • ไกรสร ตันติพงศ์ • สมัคร สุนทรเวช • แผน สิริเวชชะพันธ์ • ดาบชัย อัคราช • อนันต์ ภักดิ์ประไพ • บุญส่ง สมใจ • อนุวรรตน์ วัฒนพงศ์ศิริ • อาภรณ์ ศรีพิพัฒน์ • ทำนอง สิงคาลวณิช • วงศ์ พลนิกร • สง่า กิตติขจร • ระพี สาคริก • ปรีดา กรรณสูต • อาณัติ อาภาภิรม • ปุณมี ปุณศรี • กฤช สังขทรัพย์ • โกศล ไกรฤกษ์ • ณรงค์ วงศ์วรรณ • วีระ มุสิกพงศ์ • บุญเอื้อ ประเสริฐสุวรรณ • ปรีดา พัฒนถาบุตร • บรม ตันเถียร • ประยุทธ์ ศิริพาณิชย์ • ผัน บุญชิต • ประสพ บุษราคัม • สุเทพ เทือกสุบรรณ • เสนาะ เทียนทอง • ประยุทธ์ ศิริพานิชย์ • เจริญ คันธวงศ์ • อุดมศักดิ์ ทั่งทอง • อุดร ตันติสุนทร • สุทัศน์ เงินหมื่น • สมพงษ์ อมรวิวัฒน์ • วโรทัย ภิญญสาสน์ • อาชว์ เตาลานนท์ • โฆษิต ปั้นเปี่ยมรัษฎ์ • สันติ ชัยวิรัตนะ • ยุทธ อังกินันทน์ • อำพล เสนาณรงค์ • สวัสดิ์ สืบสายพรหม • ถวิล จันทร์ประสงค์ • สมุทร มงคลกิติ • จุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ • ประพาส ลิมปะพันธุ์ • สุวิทย์ คุณกิตติ • ชาญชัย ปทุมารักษ์ • ฉัตรชัย เอียสกุล • มณฑล ไกรวัตนุสสรณ์ • รักเกียรติ สุขธนะ • กริช กงเพชร • สำเภา ประจวบเหมาะ • ประวัฒน์ อุตตะโมต • ปองพล อดิเรกสาร • วิรัช รัตนเศรษฐ • สมชาย สุนทรวัฒน์ • เนวิน ชิดชอบ • อนุรักษ์ จุรีมาศ • อาคม เอ่งฉ้วน • ประภัตร โพธสุธน • ประพัฒน์ ปัญญาชาติรักษ์ • นที ขลิบทอง • อดิศร เพียงเกษ • รุ่งเรือง อิศรางกูร ณ อยุธยา • ธีระชัย แสนแก้ว • สมพัฒน์ แก้วพิจิตร • ชาติชาย พุคยาภรณ์ • ศุภชัย โพธิ์สุ • พรศักดิ์ เจริญประเสริฐ • ณัฐวุฒิ ใสยเกื้อ • ศิริวัฒน์ ขจรประศาสน์ • ยุทธพงศ์ จรัสเสถียร • วราเทพ รัตนากร • อำนวย ปะติเส • ชุติมา บุณยประภัศร • ลักษณ์ วจนานวัช • วิวัฒน์ ศัลยกำธร

ด ค ก กรรมการราษฎรและรัฐมนตรีของไทยที่ไม่ได้ประจำกระทรวง   กรรมการราษฎร พระยาปรีชาชลยุทธ (วัน จารุภา) • พระยาศรีวิสารวาจา (หุ่น ฮุนตระกูล) • พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) • พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) • พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ) • พระยาประมวญวิชาพูล (วงศ์ บุญ-หลง) • พระประศาสน์พิทยายุทธ (วัน ชูถิ่น) • หลวงพิบูลสงคราม • หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) • หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์) • หลวงเดชสหกรณ์ • ตั้ว ลพานุกรม • ประยูร ภมรมนตรี • แนบ พหลโยธิน   รัฐมนตรี พระยาปรีชาชลยุทธ • พระยาพหลพลพยุหเสนา • พระยาทรงสุรเดช • พระยาฤทธิอัคเนย์ • พระยาประมวญวิชาพล • พระประศาสน์พิทยายุทธ์ • หลวงประดิษฐ์มนูธรรม • หลวงสินธุสงครามชัย • หลวงพิบูลสงคราม • หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ • ประยูร ภมรมนตรี • แนบ พหลโยธิน • ตั้ว ลพานุกรม • พระยาอุดมพงศ์เพ็ญสวัสดิ์ • พระยาปรีชาชลยุทธ • พระยามานวราชเสวี • หลวงศุภชลาศัย • พระยาพิชัยสงคราม • พระยาศรีสิทธิสงคราม • พระยาสุริยานุวัตร • พระสิทธิเรืองเดชพล • หลวงนฤเบศร์มานิต • หลวงสิริราชไมตรี • พระยาวิชิตชลธี • หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ • พระดุลยธารณปรีชาไวท์ • พระยาสมันตรัฐบุรินทร์ • ขุนสมาหารหิตะคดี • ขุนสุคนธวิทศึกษากร • หลวงโกวิทอภัยวงศ์ • หลวงชำนาญยุทธศิลป์ • หลวงนาถนิติธาดา • พระยาวิจารณจักรกิจ • หลวงอดุลเดชจรัส • พระยาอภัยสงคราม • พระยาศรีเสนา • พระเวชยันต์รังสฤษฎ์ • พระสารสาสน์ประพันธ์ • หลวงวิจิตรวาทการ • หลวงกาจสงคราม • หลวงชำนาญนิติเกษตร • หลวงเชวงศักดิ์สงคราม • ดิเรก ชัยนาม • หลวงนาวาวิจิต • หลวงพรหมโยธี • หลวงสฤษฏิ์ยุทธศิลป์ • หลวงสังวรยุทธกิจ • หลวงเสรีเริงฤทธิ์ • วิลาศ โอสถานนท์ • หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต • ทวี บุณยเกตุ • บุญเจียม โกมลมิตร์ • สวัสดิ์ สวัสดิ์รณรงค์ • เดือน บุนนาค • วนิช ปานะนนท์ • พระยามไหสวรรย์ • อุดมโยธา รัตนาวดี • หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์ • กาพย์ เทวฤทธิพันลึก ทัตตานนท์ • สังวรณ์ สุวรรณชีพ • ศรีธรรมราช กาญจนโชติ • พิน อมรวิสัยสรเดช • ทหาร ขำหิรัญ • ชลิต กุลกำม์ธร • ชิต มั่นศิลป์ สินาดโยธารักษ์ • โป-ระ สมาหาร • เรือง เรืองวีระยุทธ • ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ • จิร วิชิตสงคราม • ทวี ตะเวทิกุล • วิจิตร ลุลิตานนท์ • พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ (สิทธิ จุณณานนท์) • พระตีรณสารวิศวกรรม • เตียง ศิริขันธ์ • ถวิล อุดล • พึ่ง ศรีจันทร์ • ทอง กันทาธรรม • สงวน ตุลารักษ์ • หลวงบรรณกรโกวิท • จำลอง ดาวเรือง • วุฒิ สุวรรณรักษ์ • จรูญ สืบแสง • พระสุทธิอรรถนฤมนตร์ • เจ้าวรทัศน์ ณ ลำพูน • ชิต เวชประสิทธิ์ • ชม จารุรัตน์ • น้อม เกตุนุติ • เลียง ไชยกาล • หลวงอังคณานุรักษ์ • สุวิชช พันธเศรษฐ • ใหญ่ ศวิตชาติ • ฟอง สิทธิธรรม • บุญเท่ง ทองสวัสดิ์ • ขุนระดับคดี • วิโรจน์ กมลพันธ์ • ทวน วิชัยขัทคะ • อิ้น บุนนาค • ทองเปลว ชลภูมิ • หม่อมเจ้านนทิยาวัด สวัสดิวัตน์ • เยื้อน พาณิชวิทย์ • วิโรจน์ กมลพันธ์ • หลวงนรัตถรักษา • หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช • เลื่อน พงษ์โสภณ • ศรีเสนา สมบัติศิริ • สอ เศรษฐบุตร • ถัด พรหมมาณพ • หม่อมเจ้ารังษิยากร อาภากร • ชวลิต อภัยวงศ์ • กิจจา วัฒนสินธุ์ • เขมชาติ บุณยรัตพันธุ์ • เจ๊ะอับดุลลาห์ หลังปูเต๊ะ • ปฐม โพธิ์แก้ว • ฟื้น สุพรรณสาร • นายวรการบัญชา • สุกิจ นิมมานเหมินท์ • เสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์ • ปลด ปลดปรปักษ์ พิบูลภาณุวัฒน์ • หลวงสุนาวินวิวัฒน์ • บัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา • หลวงอรรถพรพิศาล • ขุนคงฤทธิศึกษากร • ประเสริฐ สุดบรรทัด • เทพ โชตินุชิต • สงกรานต์ อุดมสิทธิ์ • เสรี อิศรางกูร ณ อยุธยา • เสมอ กัณฑาธัญ • พระนิติธารณ์พิเศษ • สฤษดิ์ ธนะรัชต์ • ละม้าย อุทยานานนท์ • ประมาณ อดิเรกสาร • หลวงชำนาญอรรถยุทธ์ • เผ่า ศรียานนท์ • หลวงเชิดวุฒากาศ • เดช เดชประดิยุทธ • ศิริ สิริโยธิน • หม่อมหลวงชูชาติ กำภู • ชื่น ระวิวรรณ • เนตร เขมะโยธิน • ทิม ภูริพัฒน์ • อารีย์ ตันติเวชกุล

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 1 ของไทย ประธานคณะกรรมการราษฎร พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) กรรมการราษฎร พระยาปรีชาชลยุทธ (วัน จารุภา) • พระยาศรีวิสารวาจา (หุ่น ฮุนตระกูล) • พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) • พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) • พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ) • พระยาประมวญวิชาพูล (วงศ์ บุญ-หลง) • พระประศาสน์พิทยายุทธ (วัน ชูถิ่น) • แปลก พิบูลสงคราม • หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) • ปรีดี พนมยงค์ • หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) • ตั้ว ลพานุกรม • ประยูร ภมรมนตรี • แนบ พหลโยธิน พ้นจากตำแหน่ง : รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 2 ของไทย นายกรัฐมนตรี พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) กลาโหม พระยาราชวังสัน (ศรี กมลนาวิน) พระคลังมหาสมบัติ พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) การต่างประเทศ พระยาศรีวิสารวาจา (หุ่น ฮุนตระกูล) มหาดไทย พระยาจ่าแสนยบดีศรีบริบาล (ชิต สุนทรวร) ยุติธรรม พระยาเทพวิทุรพหุลศรุตาบดี (บุญช่วย วณิกกุล) ธรรมการ เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา) เกษตรพาณิชยการ เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์) ไม่ประจำกระทรวง พระยาปรีชาชลยุทธ (วัน จารุภา) • พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) • พระยาทรงสุรเดช (เทพ พันธุมเสน) • พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ) • พระยาประมวญวิชาพูล (วงศ์ บุญ-หลง) • พระประศาสน์พิทยายุทธ (วัน ชูถิ่น) • ปรีดี พนมยงค์ • หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) • แปลก พิบูลสงคราม • หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) • ประยูร ภมรมนตรี • แนบ พหลโยธิน • ตั้ว ลพานุกรม พ้นจากตำแหน่ง : รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 9 ของไทย นายกรัฐมนตรี แปลก พิบูลสงคราม กลาโหม แปลก พิบูลสงคราม • หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี) • แปลก พิบูลสงคราม • หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี) • หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) • หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี) การคลัง ปรีดี พนมยงค์ • เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ • หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูฑะเตมีย์) การต่างประเทศ เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา) • แปลก พิบูลสงคราม • ดิเรก ชัยนาม • แปลก พิบูลสงคราม • ดิเรก ชัยนาม • หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) • ดิเรก ชัยนาม เกษตราธิการ มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ • หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) • หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) คมนาคม ควง อภัยวงศ์ • วิลาศ โอสถานนท์ มหาดไทย แปลก พิบูลสงคราม • หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (ช่วง ขวัญเชิด) • อดุล อดุลเดชจรัส • หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (ช่วง ขวัญเชิด) • ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์) • หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต) ยุติธรรม หลวงธำรงนาวาสวัสดิ์ (ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์) • หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) ธรรมการ หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) • แปลก พิบูลสงคราม • ควง อภัยวงศ์ • ประยูร ภมรมนตรี เศรษฐกิจ เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ • หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) • หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) • หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) • หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) ไม่ประจำกระทรวง กาจ กาจสงคราม • หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) • หลวงเชวงศักดิ์สงคราม (ช่วง ขวัญเชิด) • ดิเรก ชัยนาม • หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) • ตั้ว ลพานุกรม • หลวงนฤเบศร์มานิต (สงวน จูฑะเตมีย์) • หลวงนาวาวิจิต (ผัน อำไภวัลย์) • ประยูร ภมรมนตรี • หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี) • หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) • ขุนสมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์) • หลวงสฤษฏิ์ยุทธศิลป์ (เพียร พิริยะโยธิน) • หลวงสังวรยุทธกิจ (สังวรณ์ สุวรรณชีพ) • หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) • วิลาศ โอสถานนท์ • หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต) • วนิช ปานะนนท์ • ทวี บุณยเกตุ • บุญเจียม โกมลมิตร์ • สวัสดิ์ สวัสดิ์รณรงค์ พ้นจากตำแหน่ง : รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 10 ของไทย นายกรัฐมนตรี แปลก พิบูลสงคราม รองนายกรัฐมนตรี อดุล อดุลเดชจรัส • ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม กลาโหม แปลก พิบูลสงคราม • หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต) • หลวงเกรียงศักดิ์พิชิต (พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต) • สวัสดิ์ สวัสดิ์รณรงค์ การคลัง เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ • กาจ กาจสงคราม • วนิช ปานะนนท์ การต่างประเทศ แปลก พิบูลสงคราม • หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) • ดิเรก ชัยนาม • หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) เกษตราธิการ หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน) • หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) คมนาคม ควง อภัยวงศ์ • หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) • หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) มหาดไทย หลวงพรหมโยธี (มังกร พรหมโยธี) • อดุล อดุลเดชจรัส • โป-ระ สมาหาร • หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) ยุติธรรม ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ศึกษาธิการ ประยูร ภมรมนตรี • หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) • เดือน บุนนาค เศรษฐกิจ/พาณิชย์ หลวงเสรีเริงฤทธิ์ (จรูญ รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์) • ควง อภัยวงศ์ • หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) • หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) • กอ มไหสวรรย์ สมบัติศิริ สาธารณสุข ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม อุตสาหกรรม มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ • หลวงเดชาติวงศ์วราวัฒน์ (หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์) ไม่ประจำกระทรวง เดือน บุนนาค • ทวี บุณยเกตุ • หลวงอธึกเทวเดช (บุญเจียม โกมลมิศร์) • มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ • วนิช ปานะนนท์ • สวัสดิ์ สวัสดิ์รณรงค์ • พระยามไหสวรรย์ (กาย สมบัติศิริ) • อุดมโยธา รัตนาวดี • หลวงเดชาติวงศ์วราวัฒน์ (หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์) • กาพย์ เทวฤทธิพันลึก ทัตตานนท์ • สังวรณ์ สุวรรณชีพ พ้นจากตำแหน่ง : รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 11 ของไทย นายกรัฐมนตรี ควง อภัยวงศ์ กลาโหม สินธุ์ กมลนาวิน • ชิต มั่นศิลป์ สินาดโยธารักษ์ • จิร วิชิตสงคราม การคลัง ควง อภัยวงศ์ • เล้ง ศรีสมวงศ์ • เล้ง ศรีสมวงศ์ • หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์ การต่างประเทศ ศรีเสนา สมบัติศิริ เกษตราธิการ สินธุ์ กมลนาวิน คมนาคม ควง อภัยวงศ์ • สพรั่ง เทพหัสดิน ณ อยุธยา มหาดไทย บุง ศุภชลาศัย • โป-ระ สมาหาร ยุติธรรม จิตร ศรีธรรมาธิเบศ ณ สงขลา ศึกษาธิการ ทวี บุณยเกตุ • เดือน บุนนาค พาณิชย์ หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ • ควง อภัยวงศ์ • เดือน บุนนาค สาธารณสุข จิตร ศรีธรรมาธิเบศ ณ สงขลา • ุบุง ศุภชลาศัย • ประจวบ บุนนาค อุตสาหกรรม ผัน นาวาวิจิต • หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์ ไม่ประจำกระทรวง ศรีธรรมราช กาญจนโชติ • พิน อมรวิสัยสรเดช • ทหาร ขำหิรัญ • ชลิต กุลกำม์ธร • ชิต มั่นศิลป์ สินาดโยธารักษ์ • โป-ระ สมาหาร • พจน์ พหลโยธิน • เรือง เรืองวีระยุทธ • ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ • กาพย์ เทวฤทธิ์พันลึก ทัตตานนท์ • จิร วิชิตสงคราม พ้นจากตำแหน่ง : รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 19 ของไทย นายกรัฐมนตรี ควง อภัยวงศ์ กลาโหม หลวงชาตินักรบ (ศุข ชาตินักรบ) • น้อม เกตุนุติ การคลัง หม่อมเจ้าวิวัฒนไชย ไชยันต์ การต่างประเทศ พระยาศรีวิสารวาจา (หุ่น ฮุนตระกูล) เกษตรตราธิการ ควง อภัยวงศ์ • หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร คมนาคม มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ • หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์ มหาดไทย ชิต มั่นศิลป์ สินาดโยธารักษ์ • สิทธิ จุณณานนท์ ยุติธรรม หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช ศึกษาธิการ พระยาศราภัยพิพัฒ (เลื่อน ศราภัยวานิช) พาณิชย์ หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) สาธารณสุข ประจวบ บุนนาค • เล็ก สุมิตร อุตสาหกรรม หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) • ชม จารุรัตน์ ไม่ประจำกระทรวง หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช • เลื่อน พงษ์โสภณ • พระยาวิชิตชลธี (ทองดี สุวรรณพฤกษ์) • พระยาศรีเสนา (ศรีเสนา สมบัติศิริ) • หลวงอังคณานุรักษ์ (สมถวิล เทพาคำ) • ใหญ่ ศวิตชาติ • สอ เสถบุตร พ้นจากตำแหน่ง : รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก คณะรัฐมนตรีคณะที่ 20 ของไทย นายกรัฐมนตรี ควง อภัยวงศ์ กลาโหม หลวงชาตินักรบ (ศุข ชาตินักรบ) • พระยาวิชิตชลธี (ทองดี สุวรรณพฤกษ์) การคลัง หม่อมเจ้าวิวัฒนไชย ไชยันต์ การต่างประเทศ พระยาศรีวิสารวาจา (หุ่น ฮุนตระกูล) เกษตรตราธิการ หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร • น้อม เกตุนุติ คมนาคม หม่อมหลวงอุดม สนิทวงศ์ • ชม จารุรัตน์ มหาดไทย ควง อภัยวงศ์ • พระยาศรีเสนา (ศรีเสนา สมบัติศิริ) ยุติธรรม พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ (สิทธิ จุณณานนท์) ศึกษาธิการ หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช พาณิชย์ มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ สาธารณสุข เล็ก สุมิตร อุตสาหกรรม หลวงศุภชลาศัย (บุง ศุภชลาศัย) ไม่ประจำกระทรวง หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) • หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช • ใหญ่ ศวิตชาติ • เลื่อน พงษ์โสภณ • บุญเท่ง ทองสวัสดิ์ • ถัด พรหมมาณพ • ฟอง สิทธิธรรม • หม่อมเจ้ารังษิยากร อาภากร • ชวลิต อภัยวงศ์ พ้นจากตำแหน่ง : รัฐมนตรีช่วยว่าการ

ด ค ก ปลัดกระทรวงพาณิชย์ ของไทย พระยามโนปกรณนิติธาดา • หม่อมเจ้าฉลาดลบเลอสรรค์ กมลาสน์ • พระยาพิพิธสมบัติ • หม่อมเจ้าสกลวรรณากร วรวรรณ • หม่อมเจ้าวิมวาทิตย์ รพีพัฒน์ • พระยาศรยุทธเสนี • หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์ • ฉา โพธิทัต • พระนรราชจํานง • ณรงค์ สาลีรัฐวิภาค • เกษม ศรีพยัคฆ์ • หลวงถวิลเศรษฐพณิชยการ • อัมพร จินตกานนท์ • ประยูร กาญจนดุล • วิจารณ์ นิวาตวงศ์ • พชร อิศรเสนา ณ อยุธยา • จเร จุฑารัตนกุล • สมพล เกียรติไพบูลย์ • เกริกไกร จีระแพทย์ • การุณ กิตติสถาพร • ศิริพล ยอดเมืองเจริญ • ยรรยง พวงราช • วัชรี วิมุกตายน • ศรีรัตน์ รัษฐปานะ • ชุติมา บุณยประภัศร • วิบูลย์ลักษณ์ ร่วมรักษ์ • นันทวัลย์ ศกุนตนาค • บุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร

ด ค ก อธิบดีกรมที่ดิน เจ้ากรมทะเบียนที่ดิน ดับบลิว เอ. เกรแฮม · พระหัตถสารศุภิกิจ (ภู่) · หลวงประมวลภูมิเทศ (เฮง วิริยะศิริ) · พระยาบรมบาทบำรุง (แย้ม แสง - ชูโต) · อาร์. ดี. เครก · พระยาลักษมัณสุพจน์ธรรมาภิรตเทพสภาบดี (อู๋ ไกรฤกษ์) · พระยาสุรเกษตรโศภณ (เจือ ชูโต) อธิบดีกรมที่ดิน หม่อมเจ้าวิมวาทิตย์ รพีพัฒน์ อธิบดีกรมที่ดินและโลหะกิจ พระยาอัชราชทรงสิริ (แม้น อรุณลักษณ์) · หลวงประเจิดอักษรลักษณ์ (สมโภช อัศวนนท์) · หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) · หลวงชำนาญนิติเกษตร (อุทัย แสงมณี) อธิบดีกรมที่ดิน พระประจนปัจจนึก (พุก มหาดิลก) · พระผดุงทะเบียนกิจ (หน ชูโต) · พระนิติเกษตรสุนทร (เชลง นิติเกษตรสุนทร) · ศักดิ์ ไทยวัฒน์(1) · ถวิล สุนทรศารทูล · ศักดิ์ ไทยวัฒน์(2) · อรรถ วิสูตรโยธาภิบาล · โชติ เศวตรุนทร์ · ระดม มหาศรานนท์ · นิรุติ ไชยกุล · สนิท วิเศษโกสิน · ศิริ เกวลินสฤษดิ์ · ทวี ชูทรัพย์ · อารีย์ วงศ์อารยะ · ผัน จันทรปาน · ชนะศักดิ์ ยุวบูรณ์ · ปริญญา นาคฉัตรีย์ · วิเชียร รัตนะพีระพงศ์ · ยงยุทธ วิชัยดิษฐ · ประวิทย์ สีห์โสภณ · จเด็จ อินสว่าง · บัญญัติ จันทน์เสนะ · พีรพล ไตรทศาวิทย์ · ชัยฤกษ์ ดิษฐอำนาจ · อนุวัฒน์ เมธีวิบูลวุฒิ · บุญเชิด คิดเห็น · พินิจ หาญพาณิชย์ · พีระศักดิ์ หินเมืองเก่า · ศิริพงษ์ ห่านตระกูล · อภินันท์ ซื่อธานุวงศ์ · ประทีป กีรติเรขา · ประยูร รัตนเสนีย์ (ในวงเล็บ) หมายถึง สมัยดำรงตำแหน่งของบุคคลนั้น (กรณีมากกว่า 1 สมัย)

บทความเกี่ยวกับชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล