زندگی‌نامهٔ پیشنهادی

دیوید هیوم (به انگلیسی: David Hume) ‏ (۷ مه ۱۷۱۱–۲۵ اوت ۱۷۷۶) از فیلسوفان اسکاتلندی و از پیشروان مکتب تجربه‌گرایی بود. تقریباً همه فیلسوفان بر این اتفاق نظر دارند که او بزرگ‌ترین فیلسوفان تاریخ بریتانیا و مکتب تجربه‌گرایی بوده است. او نخستین کسی بود که تهمت الحاد را پذیرفت. پیش از او فیلسوفان بسیاری از ادیان مختلف (مثلاً:از یونان باستان سقراط، از یهودیت اسپینوزا، از مسیحیت جوردانو برونو به الحاد متهم شده‌اند که البته همه آن‌ها الحاد را رد کردند و این تهمت‌ها همه یا ناشی از اختلاف سیاسی بوده یا خود واقعاً کافر بودند ولی خودشان پنهان کردند یا نخواستند باور کنند که کافر هستند (مثل اسپینوزا). هیوم نخستین فیلسوف در تاریخ بشر بود که زمانی به الحاد متهم شد گفت: باید بگویم که کفر خود را می‌پذیرم. ادامه...

نگارهٔ برگزیده

حقیقت، اثر جوزف لوفور

آیا می‌دانید

• ...هراکلیتوس پایداری و ثبات در عنصرهای جهان را رد می‌کرد و معتقد بود همه چیز در جهان در سیلان است؛ تا آنجا که وی گفته‌است: "هیچکس نمی‌تواند در یک رودخانه دوبار گام بنهد".

• ...طبق باور اگزیستانسیالیست‌ها زندگی بی‌معناست مگر اینکه خود شخص به آن معنا دهد؛ این بدین معناست که ما خود را در زندگی می‌یابیم، آنگاه تصمیم می‌گیریم که به آن معنا یا ماهیت دهیم.

• ...نظریه فلسفی سهروردی (شیخ اشراق ) این بود که هستی غیر از نور چیزی نیست و هر چه در جهان است و بعد از این به وجود می‌آید نور می‌باشد. منتها بعضی از نورها رقیق است و برخی غلیظ و برخی از انوار ذرات پراکنده دارد و پاره‌ای دیگر دارای ذرات متراکم است.

• ...جبرگرایی، تعیین‌گرایی یا دترمنیسم یک نظریه فلسفی است که بر طبق آن هر رویدادی از جمله رفتارها و کنش‌های انسان، به صورتعِلّی (علت و معلول) بدست زنجیرهٔ پیوسته‌ای از رخدادهای پیشین به‌طور کامل تعیین شده‌است. به عبارت دیگر بر اساس جبرگرایی، سیستم جهان دارای نظمی عِلّی و جبری می‌باشد که سرانجام آن تنها به یک نتیجه واحد منتهی خواهد شد.

• ...راسیونالیسم یا خِرَدگرایی یا عقل‌گرایی یا مکتب اصالت عقل، به معنی تکیه بر اصول عقلی و منطقی در اندیشه، رفتار و گفتار است.

• ...واقع‌گرایی یا رئالیسم، یک مکتب فلسفی است که ادّعا دارد بین علم و معلوم، قابلیت تطابق، وجود دارد؛ یعنی علم می‌تواند جهان را همان گونه که واقعاً هست، توصیف کند.

• ...مابعدالطبیعه یا متافیزیک یا متاگیتیک شاخه‌ای از فلسفهاست که به پژوهش دربارهٔ چیستی و کُنه وجود، زندگی وجهان به عنوان یک کل می‌پردازد.متافیزیک را ریشهٔ فلسفه می‌دانند؛ بدین معنا که فیلسوفان نخستین عمدتاً به این حوزه از فلسفه می‌پرداخته‌اند.

• ...ایدئالیسم یا آرمان گرایی نام مجموعه‌ای از دیدگاه‌های فلسفی با این مدّعاست که ایده‌ها موضوع حقیقی معرفت هستند؛ ایده‌ها بر اشیا مقدم‌اند و این ایده‌ها هستند که امکانِ بودن را برای اشیا فراهم می‌کنند.

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا