Հիմնական
ՄշակույթՊատմությունՏնտեսագիտությունԱստղագիտությունՀայաստանՀամաշխարհային ժառանգությունԿինոՖուտբոլԲասկետբոլշվեդերեննորվ.1859 թվականինԱլֆրեդ ՆոբելիՔիմիայիգրականությանխաղաղությանֆիզիկայիֆիզիոլոգիայի կամ բժշկությանՏնտեսագիտական գիտությունների բնագավառում Ալֆրեդ Նոբելի հիշատակին նվիրված մրցանակըՍտոկհոլմումՕսլոյումՆոբելյան հիմնադրամիՇվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիանԿարոլինսկա ինստիտուտիՇվեդական ակադեմիանօգնության դասընթացից
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eփակելu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="hy" dir="ltr"u003Eu003Cp class="mw-empty-elt"u003Eu003C/pu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Գլխավոր էջ
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation
Jump to search
Բարի գալուստ Վիքիպեդիա
Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք
Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիան ունի 254 090 հոդված։
|
|
Խմբագրման ուղեցույց · Օգնություն · Հարցեր · Ինչպես գրել հայերեն · Գրանցվել · Արեւմտահայերէն կը խօսի՞ս Այսօր Կիրակի է, 2019 թվականի Մարտի 31-ը։ Հիմա ժամը 00:43 է։
|
|
 Շաբաթվա հոդված
|
|---|
Նոբելյան մրցանակ (, շվեդերեն արտասանություն: [nʊˈbɛl], շվեդերեն՝ Nobelpriset, նորվ.՝ Nobelprisen), ամենամյա միջազգային մրցանակների հավաքածու, որոնք շնորհվում են շվեդական ու նորվեգական ինստիտուտների կողմից ակադեմիական, մշակութային և գիտական ձեռքբերումների համար։
Մրցանակները սահմանվել են 1859 թվականին շվեդ գիտնական Ալֆրեդ Նոբելի կտակի համաձայն։ Քիմիայի, գրականության, խաղաղության, ֆիզիկայի և ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության բնագավառում Նոբելյան մրցանակներն առաջին անգամ շնորհվել են 1901 թվականին։ Նախքան 1980 թվականը մեդալները պատրաստվել են 23 կարատանոց ոսկուց, իսկ դրանից հետո՝ 18 կարատանոց կանաչ ոսկուց, որ ծածկվում է 24 կարատանոց ոսկով։ 1901 թվականից մինչև 2016 թվականը Նոբելյան մրցանակներն ու Տնտեսագիտական գիտությունների բնագավառում Ալֆրեդ Նոբելի հիշատակին նվիրված մրցանակը շնորհվել են 579 անգամ 911 մարդու և կազմակերպությունների։ Քանի որ ոմանք այդ մրցանակին արժանացել են մեկից ավելի անգամներ, ընդհանուր առմամբ ստացվում է 23 կազմակերպություն և 881 անհատ։
Մրցանակների հանձնման արարողություններն անցկացվում են ամեն տարի Շվեդիայի մայրաքաղաք Ստոկհոլմում (բացառությամբ Խաղաղության մրցանակի, որը հանձնվում է Նորվեգիայի մայրաքաղաք Օսլոյում)։ Յուրաքանչյուր մրցանակակիր կամ դափնեկիր ստանում է ոսկե մեդալ, դիպլոմ և գումար, որի չափը որոշվում է Նոբելյան հիմնադրամի կողմից (2017 թվականին հանձնվող գումարի չափը կազմել է 9,000,000 շվեդական կրոնա կամ շուրջ US$1,110,000, €944,000, £836,000, INR 72,693,900 կամ CNR 376,000)։ Նոբելյան մրցանակը համարվում է ամենահեղինակավոր մրցանակը, որ շնորհվում է գրականության, բժշկության, ֆիզիկայի, քիմիայի, խաղաղության և տնտեսագիտության բնագավառներում։
Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիան հանձնում է Ֆիզիկայի ու Քիմիայի Նոբելյան մրցանակները և Տնտեսագիտական գիտությունների բնագավառում Ալֆրեդ Նոբելի հիշատակին նվիրված Շվեդիայի պետական բանկի մրցանակը, Կարոլինսկա ինստիտուտի Նոբելյան ասամբլեան՝ Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակը, Շվեդական ակադեմիան շնորհում է Գրականության Նոբելյան մրցանակը։ Խաղաղարարության Նոբելյան մրցանակը շնորհվում է ոչ թե շվեդական կազմակերպության, այլ Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի կողմից։
Նոբելյան մրցանակը հետմահու չի շնորհվում, բայց եթե մարդը հայտարարվում է դափնեկիր և մահանում նախքան այն ստանալը, ապա մրցանակը շնորհվում է։ Թեև յուրաքանչյուր մրցանակի դափնեկիրների միջին թվաքանակը մեծացել է 20-րդ դարի ընթացքում, բայց այն չի կարող բաժանվել երեքից ավելի մարդկանց միջև։ Բացառություն է կազմում Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը, որի դափնեկիր կարող են դառնալ կազմակերպությունները կամ երեքից ավելի... Ավելին⇒
|
 Գիտե՞ք, որ․․․
|
|---|
․․․ժպիտի շքանշանով պարգևատրվում են հայտնի մարդիկ, որոնք երեխաներին ժպիտներ և ուրախություն են պարգևում։
․․․Փարիզի այս շրջանի անվանումը հորինել են ուսանողներ։
- ...հնում քրջահավաքությունը շատ տարածված երևույթ էր։
- ...լաջվարդը որպես կապույտի երանգ առաջացել է համանուն քարի անունից։
- ...աշխարհում ռազմական ծախսերի մեծությամբ առաջատար պետությունը ԱՄՆ-ն է։
- ...ԱՄՆ-ի Մաունթին Վյու քաղաքում կա Համակարգչային պատմության թանգարան։
Հաջորդ թողարկում | Արխիվ | Խմբագրել
|
 Մասնակցիր
|
|---|
Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։ Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ:
Մասնակցի՛ր այս ամիս «Համագործակցություն» նախագծի շրջանակում ընտրված հոդվածների զարգացմանը.
- CEE Spring 2019
- Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում
- Art+Feminism
- «Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր
- Ես ստեղծում եմ կարևորագույն հոդված
- Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ
- Մոլորակի շուրջը
- Աուտիզմի իրազեկման հոդվածներ
- Այլ նախագծեր
- Նախագիծեր արեւմտահայ խմբագիրներու համար
- Արևմտահայերեն նախագիծ
- Արեւմտահայերէն խմբագրողներ
- Արեւմտահայերէն թարգմանութիւն
Նախագծի էջ | Հաջորդ թողարկում
|
|
 Ապրիլի 1-ը պատմության մեջ
|
|---|
Մի շարք երկրներում նշվում է երգիծանքի և հումորի օրը։
1815 թ. - ծնվել է Օտտո ֆոն Բիսմարկը, Գերմանիայի առաջին կանցլերը (մահ. 1898 թ.)
1890 թ. - բելգիացի Շառլ Վան Դեպուլեն ԱՄՆ-ում արտոնագրում է առաջին տրոլեյբուսը։
1920 թ. - սկսվեց Հաճընի հերոսամարտը, Հաճըն քաղաքի ինքնապաշտպանական մարտերը թուրքական զորքերի դեմ։
1930 թ. - ծնվել է Խորեն Աբրահամյանը, հայ անվանի դերասան և ռեժիսոր (մահ. 2004)։
1967 թ. - Մոսկվայում տեղի ունեցավ «Կովկասի գերուհին» սիրված ֆիլմի պրեմիերան։
1976 թ. – Սթիվ Ջոբսը և Սթիվ Վոզնյակը հիմնեցին Apple համակարգիչներ և այլ կազմ. տեխնիկա արտադրող ամերիկյան ընկերությունը։
2004 թ. - Գուգլ ընկերությունը բացեց իր Gmail էլեկտրոնային փոստը։
2009 թ. – Խորվաթիան և Ալբանիան միացան ՆԱՏՕ-ին։
2016 թ. - սկսվեց Քառօրյա պատերազմը լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակի և Ադրբեջանի Հանրապետության զինված ուժերի միջև արցախա-ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով։
Նախագծի էջ | Ապրիլ | Տարվա օրերը
|
 Նորություններ
|
|---|
Շարունակվող իրադարձություններ՝ Ցույցեր Ալժիրում • «Դեղին բաճկոնների» շարժում • Բողոքի ակցիաներ Հայիթիում • Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում
Սլովակիայի նախագահական ընտրություններում հաղթել է «Առաջադեմ Սլովակիա» կուսակցության փոխնախագահ Զուզանա Չապուտովան։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Գոլանի բարձունքներն իսրայելական տարածք ճանաչելու մասին հռչակագիր է ստորագրել։
Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետությունը Բագհուզ ալ-Ֆավքանի քաղաքի մոտ Սիրիայի դեմոկրատական ուժերին պարտվելուց հետո կորցրել է իր վերջին տարածքները Սիրիայում։
- Ղազախստանի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը հրաժարական է ներկայացրել։
Նոր Զելանդիայի Քրայստչերչ քաղաքի մզկիթում հրաձգության հետևանքով զոհվել է առնվազն 49 մարդ։
Բողոքի ցույցերի պատճառով Ալժիրի նախագահ Աբդել Ազիզ Բութեֆլիկան հրաժարվել է առաջադրվել հինգերորդ անընդմեջ ժամկետով։
- Ճապոնացի ճարտարապետ Արատա Իսոզակին արժանացել է Պրիցկերի մրցանակին։
Վերջերս մահացածներ` Յուլյա Նաչալովա • Լիլիթ Տերյան • Վլադիմիր Էտուշ • Մեսրոպ Բ Մութաֆյան • Սուրեն Հարությունյան
Հաջորդ թողարկում | Պահոց | Խմբագրել
|
 Օրվա պատկերը Վիքիպահեստից
|
|---|
|
 Ցուցափեղկ
|
|---|
«Ցուցափեղկում» ընդգրկված են Հայերեն Վիքիպեդիայի լավագույն՝ ընտրյալ, լավ և տարվա հոդվածները, ինչպես նաև ընտրյալ ցանկերը: Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիան ունի 49 ընտրյալ, 35 լավ, 25 տարվա հոդված և 5 ընտրյալ ցանկ։
Վերջին ընտրյալ հոդվածներն են՝
|
Վերջին լավ հոդվածներն են՝
|
- Խաղաղ օվկիանոս
- Օլիմպիական խաղեր
- Ջեյմս Մաքսվել
- Գրաքննությունը ԽՍՀՄ-ում
- Պիտեր Պաուլ Ռուբենս
|
- T4 գործողություն
- Հոլոքոստի ժխտում
- ՌՆԹ
- Կոտայքի մարզ
- Ալեքսանդր Մատինյան
|
Նոր թեկնածուներ՝
|
Նոր թեկնածուներ՝
|
Վերջին ընտրյալ ցանկերն են՝ - Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ
- Հունաստանի վարչապետների ցանկ
2018 թվականի Տարվա հոդվածներն են՝ - Նյու Յորք
- Օլիմպիական խաղեր
- Ջեյմս Մաքսվել
- Կապույտ (գույն)
|
|
 Քույր նախագծեր
|
|---|
|
Վիքիպահեստ
Մեդիաֆայլերի շտեմարան
|
|
Վիքիտվյալներ
Ազատ գիտելիքների բազա
|
|
Վիքիբառարան
Բառարան և թեզաուրուս
|
|
Վիքիքաղվածք
Քաղվածքների հավաքածու
|
|
Վիքիգրքեր
Դասագրքեր և ուսումնական ձեռնարկներ
|
|
Վիքիդարան
Ազատ տեքստերի գրադարան
|
|
Վիքիճամփորդ
Ճամփորդի օգնական
|
|
Վիքիլսարան
Ազատ ուսումնական նյութեր
|
|
Մետա-Վիքի
Վիքիմեդիայի նախագծերի կոորդինացում
|
|
Հարցեր – Օգնություն –
Գրանցվել – Խմբագրել այս էջը - Թարմացնել 
Նավարկման ցանկ
Անձնական գործիքներ
- Դուք չեք մտել համակարգ
- Քննարկում
- Ներդրումներ
- Ստեղծել մասնակցային հաշիվ
- Մուտք գործել
Դիտումները
- Կարդալ
- Դիտել ելատեքստը
- Դիտել պատմությունը
Նավարկում
- Գլխավոր էջ
- Կատեգորիաներ
- Օրացույց
- Պատահական էջ
- Նոր էջեր
- Ընթացիկ իրադարձություններ
Մասնակցել
- Էությունը
- Խորհրդարան
- Վերջին փոփոխություններ
- Օգնություն
- Նվիրաբերել
Գործիքներ
- Այստեղ հղվող էջերը
- Կապված փոփոխություններ
- Սպասարկող էջեր
- Մշտական հղում
- Էջի վիճակագրություն
- Վիքիտվյալների տարր
- Մեջբերել այս էջը
Տպել/արտահանել
- Ստեղծել գիրք
- Ներբեռնել որպես PDF
- Տպելու տարբերակ
Այլ նախագծերում
- Վիքիպահեստ
- MediaWiki
- Meta-Wiki
- Wikispecies
- Վիքիգրքեր
- Wikidata
- Wikimania
- Վիքիքաղվածք
- Վիքիդարան
- Վիքիբառարան
Այլ լեզուներով
- العربية
- Azərbaycanca
- Башҡортса
- Беларуская
- Беларуская (тарашкевіца)
- Български
- Čeština
- Чӑвашла
- Dansk
- Deutsch
- Ελληνικά
- English
- Español
- Eesti
- فارسی
- Suomi
- Français
- עברית
- Magyar
- Italiano
- 日本語
- ქართული
- Қазақша
- 한국어
- Lietuvių
- Latviešu
- Nederlands
- Norsk
- Ирон
- Polski
- Português
- Română
- Русский
- Саха тыла
- Српски / srpski
- Svenska
- Türkçe
- Татарча/tatarça
- Українська
- Tiếng Việt
- 中文
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.264","walltime":"0.384","ppvisitednodes":"value":576,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":88200,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":20100,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":10,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":5,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":4280,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 193.977 1 -total","100.00% 193.977 1 Կաղապար:Գլխավոր_էջ"," 63.74% 123.641 7 Կաղապար:Գլխավոր_էջ/Բաժին1"," 28.20% 54.711 1 Կաղապար:Շաբաթվա_հոդված/Շաբաթ_14,_2019_թ."," 19.05% 36.943 1 Կաղապար:IPAc-en"," 16.62% 32.245 1 Կաղապար:Գլխավոր_էջ/Քույր_նախագծեր_3"," 13.96% 27.084 1 Կաղապար:Գլխավոր_էջ/Ներածություն1"," 12.01% 23.296 1 Վիքիպեդիա:Ցուցափեղկ/Նոր_էջեր2"," 9.71% 18.838 1 Կաղապար:Ինչ_օր_է_այսօր"," 5.76% 11.169 1 Կաղապար:Այսօր_պատմության_մեջ"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.012","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":745772,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1242","timestamp":"20190331204300","ttl":3600,"transientcontent":true););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u0533u056cu056du0561u057eu0578u0580 u0567u057b","url":"https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q5296","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q5296","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-03-22T09:19:34Z","dateModified":"2018-02-25T19:58:54Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/Sarah_Bernhardt_by_Paul_Nadar_%28crop%29.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":105,"wgHostname":"mw1272"););
Մշակույթ
Պատմություն
Տնտեսագիտություն
Աստղագիտություն
Հայաստան
Համաշխարհային ժառանգություն
Կինո
Ֆուտբոլ
Բասկետբոլ
Քույր նախագծեր
Հարցեր – Օգնություն – Գրանցվել – Խմբագրել այս էջը - Թարմացնել
