Babiloniar Inperioa Historia | Ikus, gainera | Nabigazio menuaWikimedia Commons
Babiloniar Inperioa
MesopotamianTigrisEufratesIrakenSumeriaAkadekoBabiloniaK. a. XXIII. mendekoaHammurabikMesopotamiakoSumertarrakAkadiarrakK. a. XIX. mendeanUr-IIIEufratesamortarsemitekMesopotamiaIsinenK. a. XVIII. mendeanBabilonia hirianSiriaKanaanSumerrekoHammurabikK. a. XVII. mendearenMesopotamiariBabilonia hiriarenHammurabiMardukBabilonia hiriaburokraziagobernu zentralistazergadun
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eezkutatuu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="eu" dir="ltr"u003Eu003Ctable style="font-size: 1.2em;" class="plainlinks ambox ambox-serious"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctd class="ambox-image"u003Enu003Cdiv style="width:52px;"u003E u003C/divu003Eu003C/tdu003Enu003Ctd class="ambox-text"u003Eu003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/Atari:Hezkuntza/Lehiaketak/2019/03" title="Atari:Hezkuntza/Lehiaketak/2019/03"u003EEmakumea historian eta emakumeen historiariu003C/au003Eu003C/bu003E buruzko lehiaketa martxan da. u003Ca href="/wiki/Atari:Hezkuntza/Lehiaketak/2019/03" title="Atari:Hezkuntza/Lehiaketak/2019/03"u003EParte hartuu003C/au003E eta irabazi sari ederrak.u003C/tdu003Enu003C/tru003Enu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Babiloniar Inperioa
Jump to navigation
Jump to search
- Babilonia terminoaren beste esanahi batzuen berri izateko, ikus: «Babilonia (argipena)»
| Babiloniar Inperioa | |||
|---|---|---|---|
K. a. 1792 – K. a. 539 | |||
Monarkia | |||
 Babiloniar Inperioa berdez | |||
| Geografia | |||
| Hiriburua | Babilonia | ||
| Kultura | |||
| Hizkuntza(k) | amorrera, kasitera, akadiera | ||
| Erlijioa | Politeismo | ||
| Historia | |||
Babilonia edo Babiloniar Inperioa Mesopotamian, Tigris eta Eufrates ibaien artean, gaur egungo Iraken, kokatutako estatua izan zen, Sumeria eta Akadeko eskualdeen bateratzearekin sortu zena. Inperioaren izena izen berdina zuen Babilonia hiritik zetorkion. Hiri honi buruzko lehen aipamena K. a. XXIII. mendekoa da.
K.a. 1700. urte inguruan, Babiloniako hiriko erregeak, Hammurabik, Mesopotamia eta iparralderago zeuden beste hiri batzuk konkistatu zituen. Babiloniako inperioari hasiera eman zion konkista horrek. Babiloniarrek Mesopotamiako hirien kultura bereganatu zuten eta inguruko herrietan izugarrizko eragina izan zuten.
Batzuetan beste herri batzuen menpe egon bazen ere, Babilonia hiri garrantzitsua izan zen 1.500 urtez. K.a. 600. urte ingurua izan zen hiri honen garairik oparoena. Garai horretakoak dira, hain zuzen, Babiloniako lorategi jasoak.
Historia |
Babiloniar Inperioa baino lehen, Mesopotamiako lurraldeetan bi talde etniko nagusi ziren, Sumertarrak eta Akadiarrak. Lurralde hau baliabide naturaletan aberatsa izateaz gain, merkataritzarako estrategikoki kokaturik zegoen.
Antzinako Babiloniako legealdia |
K. a. XIX. mendean, sumertarrak Ur-III dinastian zeudelarik, Eufrates ibaiaren mendebaldetik zetozen amortar semitek ia Mesopotamia okupatu zuten eta kontrola hartu zuten. Han, euren legea ezarri eta gobernua sortu zuten. Lehendabiziko urteetan, gobernua Isinen kokatu zuten. Hiru mende geroago, K. a. XVIII. mendean, gobernu monarkiko bat sortu zuten Babilonia hirian.
Babiloniarrek salerosten zuten mendebaldeko herriekin eta eragina izan zuten haiengan. Babiloniako tropek eta ofizialek Siria eta Kanaan zeharkatzen zuten. Geroxeago, kolonialista amortar talde bat Babilonian jarri zen bizitzen salerosteko xedearekin.
Sumerreko seigarren subiranoa zenak, Hammurabik, K. a. XVII. mendearen hasieraren inguruan Mesopotamiari nagusigoa kendu zion Babilonia hiriaren mesederako. Horrexegatik, Hammurabi Babiloniako lehen erregetzat hartzen da.
Babiloniarrek euren erregea Marduk jainkoaren ordezkari eta Babilonia hiria hauek koroatu behar zituzten hiri sakratua zela uste zuten. Erregeek goberna zezatela bermatzeko, burokrazia ezarri zuten, gobernu zentralista eta sistema zergadun bat garatuz.
Babiloniaren sorrerak literatura berpizte bat ekarri zuen.
Ikus, gainera |
- Babiloniar artea
 | Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Babiloniar Inperioa  |
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ErrefAurrebista" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:Gadgetaku003E."););
Kategoria:
- Babiloniar Inperioa
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.120","walltime":"0.168","ppvisitednodes":"value":456,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":7288,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":1021,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":9,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 134.953 1 -total"," 69.07% 93.216 1 Txantiloi:Antzinako_herrialde_infotaula"," 59.81% 80.714 1 Txantiloi:Infotaula"," 28.61% 38.615 1 Txantiloi:Commonskat"," 26.01% 35.100 1 Txantiloi:Sister"," 22.42% 30.256 1 Txantiloi:Albo_kutxa"," 2.09% 2.814 1 Txantiloi:Beste_erabilpen_batzuk"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.025","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":903820,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1306","timestamp":"20190317082651","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":123,"wgHostname":"mw1270"););
