Martxoaren 21a gregoriotar egutegiaren urteko laurogeigarren eguna da, 81.a bisurteetan. 285 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Xabi Iruretagoiena Jaiotza: Berriatua, 1986 Mario Iceta Jaiotza: Gernika-Lumo, 1965 Ismael Marchal Jaiotza: Iruñea, 1975 Andrés Orbe Larreategi Jaiotza: Ermua, 1672 Heriotza: 1740ko abuztuak 4 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Joseph Fourier Jaiotza: Auxerre, 1768 Heriotza: 1830eko maiatzak 16 Slavoj Žižek Jaiotza: Ljubljana, 1949 Ronaldo de Assis Moreira Jaiotza: Porto Alegre, 1980 Jair Bolsonaro Jaiotza: Glicério (São Paulo), 1955 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Martxoaren 21ko jaiotzak Sergey Lavrov • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Jesus Aranguren Jaiotza: 1944ko abenduak 26 Heriotza: Barakaldo, 2011 Maryse Choisy Jaiotza: 1903ko otsailak 1 Heriotza: Paris, 1979 Juan Carlos Egillor Jaiotza: 1947ko abuztuak 15 Heriotza: Madril, 2011 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Chinua Achebe Jaiotza: Luanda errorea in Modulu:Date at line 22:bad argument #1 to 'fmod' (number expected, got nil). Errorea: baliogabeko ordua Heriotza: Boston, Errorea: baliogabeko ordua Robert Southey Jaiotza: 1774ko abuztuak 12 Heriotza: Q1025076, 1843 Frederick Winslow Taylor Jaiotza: 1856ko martxoak 20 Heriotza: Filadelfia, 1915 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Martxoaren 21ko heriotzak Nicolas Louis de Lacaille • James Black • Jean-Baptiste Greuze • James Ussher • Hans Erni • Guadalupe Victoria • Andrew Grove • Hippolyte Flandrin • Willem Mengelberg • Joseph E. Johnston • Louis Antoine, Duke of Enghien • John Bates Clark • Robert Preston • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Txotxongiloen Munduko Eguna 1857 - Lurrikara batek 100.000 hildako baino gehiago utzi zituen Tokion. 1960 - Hegoafrika, Apartheid garaian, Sharpvilleko Sarraskia: Poliziek manifestaldi baketsu batean parte hartzen ari ziren lagunak tirokatu zituzten. Ondorioz, 69 lagun hildako eta 180 zauritu egon ziren. 1963 - San Frantzisko badiako (AEB) Alcatraz espetxea (irudian) betiko itxi zuten. 1990 - Namibia Hegoafrikatik independizatu zen. 2016 - Kuba eta AEBen arteko harreman berrezartzearen prozesua: AEBtako Barack Obama presidenteak Kubarako hiru egunetako bisitaldia burutu eta Raúl Castro presidentearekin bildu zen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Martxoa >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2019 Aurreko eta hurrengo urteetan 2016: astelehena 2017: asteartea 2018: asteazkena 2020: larunbata 2021: igandea 2022: astelehena Izendegia Santutegia: Nikolas Fluekoa, Benedikta Cambiagio Frassinello Seaska egutegia: Benoat eta Milia.

Gertaerak |

Euskal Herria |

• 
  1997 - Metro Bilbaoren bigarren linea eraikitzeko lanak hasi ziren.


• 
  2008 - ETAren izenean dei bat jaso ostean, auto-bonba bat zartatu zen Calahorran (Errioxa, Espainia) Guardia Zibilaren kuartelaren ondoan, kalteak eta zauritu bat eraginez.


• 
  2008 - Gazte Topagunea hasi zen Lezon (Gipuzkoa), hilaren 24ra arte milaka gazte independentista bilduz.


• 
  2014 - Ibon Areso Bilboko alkate berria izendatu zuten, aurretik Iñaki Azkuna alkatea zendu baitzen.

Mundua |

• 
  1857 - Lurrikara batek 100.000 hildako baino gehiago utzi zituen Tokion.


• 
  1960 - Hegoafrika, Apartheid garaian, Sharpvilleko Sarraskia: Poliziek manifestaldi baketsu batean parte hartzen ari ziren lagunak tirokatu zituzten. Ondorioz, 69 lagun hildako eta 180 zauritu egon ziren.


• 
  1963 - Estatu Batuak: Alcatrazeko espetxe federala itxi zen.


• 
  1990 - Namibia Hegoafrikatik independizatu zen.


• 
  2005 - Minnesotako eskola batean egondako tiroketan 10 hildako egon ziren.


• 
  2016 - Kuba eta AEBen arteko harreman berrezartzearen prozesua: AEBtako Barack Obama presidenteak Kubarako hiru egunetako bisitaldia burutu eta Raúl Castro presidentearekin bildu zen.

Arte eta kultura |

Euskal Herria |

• 
  1925 - L'enfant et les sortilèges: Fantaisie lyrique en deux parties (euskaraz: Umea eta aztikeriak: fantasia lirikoa bi aktotan), Maurice Ravelen musika eta Sidonie Gabrielle Coletten libretoa duen opera estreinatu zen Montecarloko Operan.


• 
  1999ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Bittor Elizagoienek bere bigarren txapela jantzi zuen.


• 
  2009 - Xabier Silveirak 2009ko Nafarroako Bertsolari Txapelketa irabazi zuen, seigarren aldiz.


• 
  2010 - Julio Soto gorritiarrak 2010eko Nafarroako Bertsolari Txapelketa irabazi zuen lehen aldiz.


• 
  2015 - Manex Agirrek 2015eko Arabako Bertsolari Txapelketa irabazi zuen bigarren aldiz.

Mundua |

Zientzia eta teknologia |

Euskal Herria |

Mundua |

Kirolak |

Euskal Herria |

• 
  1943 - Aviron Bayonnais errugbi taldea Frantziako txapelduna izan zen finala 3-0 irabaziz S.U. Agen-en aurka.

Mundua |

• 
  2010 - Frantziak 2010eko Sei Nazioen Torneoa eta Grand Slama irabazi zituen.


• 
  2015 - Irlandako errugbi selekzioa bigarren urtez jarraian Sei Nazioen Torneoa irabazi eta Eskoziako errugbi selekzioak aldiz Zurezko koilara jaso zuen.

Jaiotzak |

Euskal Herria |

• 
  1672 - Andrés Orbe Larreategi, euskal elizgizona (h. 1740).


• 
  1873 - Benito Barrueta, bizkaitar margolaria (h. 1953).


• 
  1885 - Luis Olariaga Puiana, arabar ekonomialaria (h. 1976).


• 
  1898 - Juan Garmendia Kortadi, euskal idazlea eta euskaltzain urgazlea (h. 1989).


• 
  1913 - Emilio Alonso Arbeletxe, euskal herritar saskibaloi jokalaria, Habanan (h. 1998).


• 
  1931 -
  
  • 
    Jesus Ilundain, El Tuli, iruindar sanferminzale ezaguna.
  
  
  • 
    Jon Oria, nafar historialaria (h. 2016).
  
  


• 
  1941 - Sara Soto, bizkaitar musikagilea (h. 1999).


• 
  1947 -
  
  • 
    Peyuco Duhart, lapurtar politikaria, Donibane Lohizuneko auzapeza eta Euskal Hirigune Elkargoaren lehendakariordea (h. 2017).
  
  
  • 
    Karlos Saldise, Amnistiaren Aldeko Batzordetako gipuzkoar kidea (h. 1980).
  
  


• 
  1961 - Dionisio Muñoz, euskal kirolari ohia, halterofilian aritua.


• 
  1962 - Jonan Fernandez, euskal politikari ohia eta hainbat erakunde zibiletako sortzailea eta kidea.


• 
  1965 - Mario Iceta, Bilboko gotzaina.


• 
  1970 - Asier Hormaza, bizkaitar aktore eta bikoiztailea.


• 
  1974 - Gotzon Barandiaran, bizkaitar idazle eta kulturgilea.


• 
  1975 -
  
  • 
    Xabier Aldai, gipuzkoar idazlea.
  
  
  • 
    Ismael Marchal, Irurzun, nafar futbolari ohia.
  
  


• 
  1986 - Xabi Iruretagoiena, bizkaitar futbolaria.


• 
  1997 - Josu Andrés, arabar saskibaloi jokalaria.


• 
  2000 - Iholdi Beristain, bizkaitar abeslari eta aktorea.

Mundua |

• 
  1227 - Karlos I.a Napolikoa, Napoli eta Siziliako lehenengo erregea (h. 1285).


• 
  1474 - Angela Merici, italiar erlijiosoa, Urtsulatarren ordenaren sortzaileetako bat (h. 1540).


• 
  1626 - Pedro de Betancur, Frantziskotarren monje eta espainiar misiolaria, Bethlehemen ordenaren sortzailea (h. 1667).


• 
  1665 - José Benito Churriguera, espainiar arkitekto eta erretaulagile barrokoa (h. 1725).


• 
  1685 - Johann Sebastian Bach, alemaniar konpositore eta organista (h. 1750).


• 
  1763 - Jean Paul, alemaniar eleberrigilea (h. 1825).


• 
  1768 - Joseph Fourier, frantziar matematikari eta fisikoa (h. 1830).


• 
  1806 - Benito Juárez, Mexikoko presidentea (h. 1872).


• 
  1809 - Jules Favre, frantziar politikaria (h. 1880).


• 
  1816 - Jean-François Cerquand, frantziar idazlea (h. 1888).


• 
  1817 - Joseph Poelaert, belgikar arkitektoa (h. 1879).


• 
  1837 - Theodore Gill, estatubatuar liburuzain eta zoologoa, arrainetan aditua (h. 1914).


• 
  1839 - Modest Musorgski, errusiar musikagilea (h. 1881).


• 
  1864 - Nikoloz Txkheidze, georgiar mentxebikea (h. 1926).


• 
  1905 - Joan Coromines, kataluniar filologoa (h. 1997).


• 
  1914 -
  
  • 
    Hernán Siles Zuazo, Boliviako presidentea (h. 1996).
  
  
  • 
    Paul Tortelier, frantziar biolontxelo-jotzaile eta musikagilea, XX. mendeko biolontxelo-jotzaile nagusietako (h. 1990).
  
  


• 
  1917 - Frank Hardy, australiar idazle eta ezkertiar politiko eta ekinzailea (h. 1994).


• 
  1920 - Éric Rohmer, frantziar zinemagile, idazle, kazetari eta kritikaria (h. 2010).


• 
  1921 - José Méndez, espainiar artzapezpikua, Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako apezpikua izandakoa (h. 2006).


• 
  1922 - Russ Meyer, estatubatuar zinema-zuzendaria (h. 2004).


• 
  1923 -
  
  • 
    Reszo Nyers, hungariar politikari eta ekonomista (h. 2018).
  
  
  • 
    Nizar Qabbani, siriar poeta eta diplomatikoa (h. 1998).
  
  


• 
  1925 -
  
  • 
    Peter Brook, britainiar antzerkigile eta zinemagilea.
  
  
  • 
    Hugo Koblet, suitzar txirrindularia (h. 1964).
  
  


• 
  1926 - André Delvaux, belgikar zinema-zuzendaria (h. 2002).


• 
  1927 - Hans-Dietrich Genscher, alemaniar politikaria (h. 2016).


• 
  1928 - Peter Hacks, eslovakiar jatorriko alemaniar idazlea (h. 2003).


• 
  1930 - Harrison White, estatubatuar soziologoa, gizarte-sareen analisiaren aitzindarietakoa.


• 
  1932 - Walter Gilbert, estatubatuar biokimikaria, 1980ko Kimikako Nobel Saria.


• 
  1935 - Brian Clough, ingeleses futbolari eta entrenatzailea, historiako entrenatzaile hoberenetakoa (h. 2004).


• 
  1940 - Solomon Burke, estatubatuar soul eta blues musikaria (h. 2010).


• 
  1941 - Fausto Cercignani, italiar filologoa, literatura kritikaria, olerkaria eta saiakera-idazlea.


• 
  1944 - Marie-Christine Barrault, frantziar zinema eta telebistako aktorea.


• 
  1946 - Timothy Dalton, britainiar aktorea.


• 
  1947 - Ali Abdullah Saleh, Ipar Yemen eta Yemengo presidentea (h. 2017).


• 
  1949 - Slavoj Žižek, esloveniar filosofo eta teoriko kritikoa.


• 
  1955 -
  
  • 
    Jair Bolsonaro, brasildar militar ohia eta politikaria.
  
  
  • 
    Francisco Cano Consuegra, espainiar politikaria (h. 2000).
  
  
  • 
    Philippe Troussier, frantziar futbolari ohi eta entrenatzailea.
  
  
  • 
    Bärbel Wöckel, Ekialdeko Alemaniako atleta ohia, abiadura probetan aritua.
  
  


• 
  1958 - Gary Oldman, ingeles aktore, zinema zuzendari, bikoiztaile, gidoigile, musikagile eta ekoizlea.


• 
  1959 -
  
  • 
    Alfonso Falero, espainiar orientalista.
  
  
  • 
    Nobuo Uematsu, japoniar musikagilea.
  
  


• 
  1960 - Ayrton Senna, 1 Formulako brasildar pilotua, aditu askoren ustez Juan Manuel Fangio ondoren izan den handiena (h. 1994).


• 
  1961 - Lothar Matthäus, alemaniar futbolari ohia eta entrenatzailea, Munduko Futbol Txapelketa gehienetan parte hartu duen jokalaria.


• 
  1962 -
  
  • 
    Matthew Broderick, estatubatuar aktorea eta bikoiztailea.
  
  
  • 
    Rosie O'Donnell, estatubatuar aktorea eta umorista.
  
  


• 
  1963 - Ronald Koeman, herbeheretar futbolari ohi eta entrenatzailea, historian gol gehien sartu dituen atzelaria.


• 
  1968 -
  
  • 
    Dalian Atkinson, Txipiroia, Real Sociedaden aritutako ingeles futbolaria (h. 2016).
  
  
  • 
    Karyn Kusama, estatubatuar zinema zuzendari eta gidoilaria.
  
  


• 
  1970 - Moacir Rodrigues Santos, brasildar futbolari ohia.


• 
  1972 - Abdeljalil Hadda, marokoar futbolari ohia.


• 
  1976 -
  
  • 
    Laura Camps, kataluniar saskibaloi jokalari ohia.
  
  
  • 
    Jeff Lemire, kanadar komikilaria.
  
  


• 
  1978 - Rani Mukerji, indiar abeslari eta aktorea.


• 
  1980 - Ronaldinho, brasildar futbolaria.


• 
  1984 - Sopo Gelovani, georgiar abeslaria.


• 
  1987 - Marcos García Barreno, espainiar futbolaria.


• 
  1989 - Jordi Alba, kataluniar futbolaria.


• 
  1991 - Antoine Griezmann, frantziar futbolaria.


• 
  1992 - Karolína Plíšková, txekiar tenislaria.

Heriotzak |

Euskal Herria |

• 
  1778 - Juan Lorenzo Irigoien, nafar apaiza, Iruñeko apezpikua (j. 1712).


• 
  1853 - Joachim Labrouche, Donibane Lohizuneko alkate eta ontzijabea (j. 1769).


• 
  1870 - Jan Battitt Larralde, lapurtar bertsolaria (j. 1804).


• 
  1979 - Maryse Choisy, lapurtar kazetari eta saiakeragilea, Parisen (j. 1903).


• 
  1997 - Marc Légasse, Euskal Herriko idazle eta historialari anarko-abertzalea (j. 1918).


• 
  2008 - Antonio Bertrán, gipuzkoar txirrindularia (j. 1933).


• 
  2011 -
  
  • 
    Txutxi Aranguren, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1944).
  
  
  • 
    Juan Carlos Egillor, euskal ilustratzaile, marrazkilari eta margolaria (j. 1947).
  
  


• 
  2012 -
  
  • 
    Ainhoa Murua Ugarte, gipuzkoar ikertzaile biokimikaria (j. 1979).
  
  
  • 
    Santiago Zabala, Lexo, gipuzkoar bertsolaria (j. 1942).
  
  

Mundua |

• 
  1076 - Roberto I.a Borgoinakoa - Charolais eta Langresko kondea, Auxerreko kondea eta Borgoinako dukea (j. 1011).


• 
  1201 - Absalon, Roskildeko eta Lundeko apezpikua, Kopenhageko jauna eta Valdemar I.a ren aholkularia.


• 
  1556 - Thomas Cranmer, ingeles elizgizona eta Canterburyko lehen artzapezpiku anglikanoa (j. 1489).


• 
  1729 - John Law, eskoziar finantzaria (j. 1671).


• 
  1843 - Robert Southey, ingeles poeta, historialaria, biografoa eta itzultzailea (j. 1774).


• 
  1885 - Paulin Talabot, frantziar burdinbide eta kanal ingeniaria (j. 1799).


• 
  1892 - Annibale de Gasparis, italiar astronomoa (j. 1819).


• 
  1907 - Guillermo Tell Villegas, Venezuelako presidentea (j. 1823).


• 
  1908 - Eugène Péreire, frantziar ingeniari, finantza gizon eta politikaria (j. 1831).


• 
  1915 - Frederick Winslow Taylor, estatubatuar ingeniari eta kudeaketa aditua, taylorismoaren aitzindaria (j. 1856).


• 
  1934 - Franz Schreker, austriar konpositorea (j. 1878).


• 
  1936 - Aleksandr Glazunov, errusiar musikagilea (j. 1865).


• 
  1958 - Paul Rivet, frantziar sendagile, antropologo eta etnologoa (j. 1876).


• 
  1974 - Candy Darling, estatubatuar emakumezko aktore transgeneroa (j. 1944).


• 
  1985 - Michael Redgrave, britainiar aktorea (j. 1908).


• 
  1987 - István Csala, hungariar politikaria (j. 1899).


• 
  1990 - Luisín Rodríguez, Luisín, espainiar futbol jokalari eta entrenatzailea (j. 1910).


• 
  1991 - Leo Fender, estatubatuar gitarra ekoizlea (j. 1909).


• 
  1992 - Claude Bricage, frantziar argazkilaria (j. 1939).


• 
  1995 - Étienne Martin, frantziar eskultorea (j. 1913).


• 
  1998 - Galina Ulanova, errusiar dantzaria (j. 1910).


• 
  1999 - Jean Guitton, frantziar filosofo, idazle eta pentsalaria (j. 1901).


• 
  2011 - Nikolai Andrianov, sobietar gimnasta artistikoa (j. 1952).


• 
  2012 - Tonino Guerra, italiar olerkari, antzerkigile, eleberrigile eta gidoilaria (j. 1920).


• 
  2013 -
  
  • 
    Chinua Achebe, nigeriar eleberrigile eta poeta (j. 1930).
  
  
  • 
    Pietro Mennea, italiar atleta, zalutasun-probetan espezializatua (j. 1952).
  
  


• 
  2016 - Ricardo Larraín, txiletar zinema-zuzendaria (j. 1957).


• 
  2017 -
  
  • 
    Henri Emmanuelli, frantziar politikari ezkertiarra, Alderdi Sozialistaren partaide historikoa (j. 1945).
  
  
  • 
    Martin McGuinness, IRAkoko liderra eta Sinn Feineko politikaria (j. 1950).
  
  

Jaiak eta urteurrenak |

• Down Sindromearen Nazioarteko Eguna


• 
  Sehaska egutegiko izendegia: Benoat eta Milia.